Presentatie door Marco Oostdijk

Geplaatst op door 
Marco Oostdijk - 23 november 2018 - jubileumsymposium

Na 60 jaar Modern Beraad & De Vrijplaats…

 

bruggen zoeken naar…?

Onderwerpen nu en in het boek:

  • Deel 1: Modern Beraad, De Vrijplaats: de erfenis
  • Deel 2: Tussen religies & humanismen
  • Deel 3: Bruggen bouwen naar het vervolg…

Deel 1

Modern Beraad en De Vrijplaats:

  • hun cultuur
  • hun programma
  • hun gedachtegoed
  • hun ontwikkeling

Hun cultuur sinds jaren ’60:

  • Warme sfeer, wij-gevoel
  • Vrijzinnigen, spirituelen, “brede humanisten”
  • Verwondering & verbinding als levenshouding
  • Verbinding met “humaniteit”, natuur, kosmos
  • Voor “vrije religies” en (later) breed humanisme

Hun programma, sinds jaren ‘80:

  • Pittige lezingen, elke 14 dagen
  • Door wetenschappers
  • Erfgoed: er zijn 450 verslagen
  • Met brede blik &  zelfonderzoek
  • Bij de tijd, sociaal-kritisch
  • Met een muziekritueel. In een vol programma

Hun gedachtegoed: ‘religieus’ humanisme=

  • Spreker Nepveu: we vormen een
  • “humanistische religie”,
  • voor het autonoom denken en handelen,
  • om ons te ontplooien,
  • naar een “redelijk & zedelijk” wezen.
  • Een humaan leven verdraagt geen dogma’s.

Hun gedachtegoed:‘religieus’ humanisme=

  • We zijn deel van een proces alom, dat niet te bevatten is
  • Bron:verwondering, het onverklaarbare, je daarmee verbinden
  • Een “spiritualiteit van beneden’, niet van boven. Zelfonderzoek
  • Voorzitter Smits:
    • zoek in het leven de diepte dimensie,
    • er zijn geen kant-en-klare antwoorden,
    • leven is ondoorgrondelijk

Hun gedachtegoed; raakvlakken zoeken

  • uit “vrij” religieus besef en open humanisme relaties zoeken met:
  • Chinees humanisme: Confucius, TAO
  • boeddhisme : levenshouding, als zelfreflectie, lijden
  • vrijmetselarij : zelfonderzoek, met gedeelde waarden
  • Soefisme: “universele religie van het hart”
  • alevitisme: spiritueel humanisme “van de liefde”

Hun gedachtegoed:

De kern van alle levensbeschouwingen=

  • Compassie en humaniteit,
  • als klassieke bronnen en universeel
  • gedeelde waarde (Armstrong)

Dat vraagt openheid en onderzoek

De ontwikkeling in het gedachtegoed sinds 1958

  • van vrijzinnig en licht gelovig via ⇒
  • vrijzinnig “religieus” en ⇒
  • vrijzinnig en “religieus humanisme’ naar ⇒
  • “inclusief humanisme”, met levenskunst en spiritueel humanisme
  • wisselende achtergronden van leden
  • trend: “humanisering” en invloed secularisering

De ontwikkeling en identiteit:

  • 1958: Haagsche Kring Vrije Gemeente, kerkverlaters, vrijzinnig gelovig, een enkel Bijbelverhaal, “vrije religies”, voorgangers, programma onbekend
  • 1971: “Modern Beraad”, breder vrijzinnig, thema “vervreemding”, zondagmorgenlezing, intern gericht, steun Vrije Gemeente
  • 1983: “religieus humanisme”, identiteit, natuurwetenschap, zondagmorgenlezingen 14-daags, huiskamergesprekken, koffieochtenden

De ontwikkeling

  • 1985-2005: voorzitter Smits, zelfonderzoek, “ethiek en mystiek”, maatschappijkritische onderwerpen,
    muziek voor en na, cursussen, huiskamerdiscussies, lunches, wandelingen….
  • 2010: gemengde leiding, raakvlakken met spiritualiteit,
    filosofen en UvH sprekers, andere momenten en vormen, soms met HV.
  • 2011: nieuwe naam: De Vrijplaats, humanistisch gesprekscentrum, veel PR
  • 2014: nieuw bestuur, “leven als reis” als jaarthema, workshops, films met nagesprek, neutraal, soms met HV, veel belangstellenden

Betekenis voor leden:

  • “Verschil tussen mijn religiositeit en godsdiensten, met dogma’s”
  • “Ik kon er mijn twijfels kwijt”
  • “Het gaf me geestelijk voedsel”
  • “Het gaf verrijking op mijn zoektocht”
  • “Ik vond hier wat ik in het HV miste”
  • (warmte, spiritualiteit, rituelen)
  • “Ik zag raakvlakken met vrijmetselarij”

De erfenis van MB en VP, anno nu:

  • De warme sfeer. De dialoog
  • Verbinden, bruggen zoeken
  • Belevingen, het ritueel
  • Religiositeit, spiritualiteit
  • Sociaal-kritische thema’s

Het concreet erfgoed van MB en VP:

  • 500 lezingen, 10 interviews, literatuur
  • komt in archief Historisch Humanistisch Centrum, Universiteit
  • digitaal dossier op website: 20 lezingen

Boek verschijnt mei 2019, flyer beschikbaar

Deel 2: de tussenruimte

  • Relaties tussen humanismen
  • en religies… >bruggen bouwen

De relaties

Er bestaan drie soorten relaties tussen religies en humanismen:

  1. Controverses, vanuit oude beelden & vooroordelen
  2. Tussenvormen: MB en VP, in een tussenruimte
  3. Nu nodig: bruggen slaan met “perspectieven” naar consensus

Welke relaties en bewegingen zien we nu in het landschap ?

De tussenruimte in het landschap:

De tussenruimte: bewegingen naar het midden

Bruggen in de tussenruimte:

Deel 3: nu bruggen bouwen naar…?

  • Naar het vervolg
  • Naar dialogen

Drempels bij bruggen zoeken zijn:

  • Taal, onbekendheid
  • Oude beelden, vooroordelen
  • Stromingen onbekend: spiritueel humanisme in het HV
  • Een dialoog kan ook die drempels & verschillen bespreken
  • Waarheen gaan we nu bruggen zoeken ? ⇒

Bruggen zoeken tussen humanismen
en vrijzinnigheid, naar:

Inclusief ‘vrijzinnig humanisme’. Dat ons kan:

      • verbinden
      • “verwarmen”: door aandacht en zorgzaamheid
      • onze vragen naar zin en identiteit begeleiden
      • visies op onze publieke moraal bieden (Alma)
      • verbeelden: door kunst, rituelen, belevingen
      • verrijken met nieuwe taal & vormen (voor jongeren)
      • beweging brengen, binnen & buiten de tussenruimte

Perspectieven voor bruggen zijn:

      • Levensbeschouwelijke…
      • praktische en programmatische…
      • organisatorische…
      • promotionele en in de PR
      • historische en filosofische…
      • publieke en cultuurpolitieke…

Perspectieven

Praktische en programmatische perspectieven:

      • elkaars programma’s bezoeken: m.n. culturele en filosofische
      • samen bijeenkomsten aanbieden in programma’s
      • “warme” programma’s bieden: rituelen, beleving, spiritualiteit
      • oefenen met een seculiere spiritualiteit (Apostel)
      • in elke stad ‘een open vrijplaats’ (voorbeeld Sunday Assembly Engeland)
      • in netwerken en samenwerken: allianties, verbanden

Perspectieven

 

 

Levensbeschouwelijke en historische perspectieven :

      • welke waarden, bronnen, doelen delen we? naast verschillen
      • dynamiek & pluriformiteit erkennen, ook in humanisme
      • “we zijn allen zinzoekers” (Ten Kate)
      • we delen een “vrijzinnige cultuur” (Ten Kate): verdraagzaam, zelfreflectief

Wat zijn uw perspectieven voor een vervolg?

 

Contact over perspectieven of een vervolg:

Terug naar Home